LOCKDOWN LEESTIPS Boeken met betrekking op de Twense oorlogsgeschiedenis. Interessant om te lezen. Leuk om te geven deze feestdagen!

De luchtoorlog boven Enschede

<< Terug naar Luchtoorlog

Neergestorte vliegtuigen

21 januari 1943 Piloot Laing met moeder en zus thuis in Australie

Een Engels Lancaster MK.I (W4335 PM-F) van het 103e squadron stort om 19.35 neer bij de Markt en Noorderhagen vlak voor de villa van Ledeboer aan Noorderhagen 33, op de plek waar nu het muziekcentrum staat. 7 inzittenden worden gedood. De bommenwerper was om 17.43 begonnen aan zijn vlucht vanaf vliegveld Elsham Wolds met als doel Essen. zie ook. De Engelse bommenwerper wordt neergeschoten door Fw. Kleinhenz van het 8./NJG 1, die samen met Uffz. Gampe in een Bf.-110 vloog. Kleinhenz ontving hiervoor het ijzeren kruis 2e klasse. Kleinhenz sneuvelt een jaar later bij een luchtgevecht bij Boekarest. Gampe overleeft de oorlog. Op 21 januar 2018 wordt een plaquette onthult voor deze bommenwerpercrew. Lees hier verder over de onthulling.

2 augustus 1943

Op 2 augustus en ook op 3 augustus 1943 stort op vliegveld Twenthe een Bf.-110 van I./NJG 5 neer. Beide keren raakt niemand gewond.

19 augustus 1943

Duits vliegtuig stort brandend neer aan de Oldenzaalsestraat in een weiland. Het vliegtuig, dat vermoedelijk een Bf.109 is brand geheel uit.

31 augustus 1943 John Griffiths - Piloot van Short Stirling EH961 die bij Enschede neerstortte op 31 augustus 1943.

Engels vliegtuig van de 196e Squadron Royal Air Force stort neer aan de Knalhutteweg. Het is de Short Stirling Mk.III EH961 ZO-D. Het vliegtuig is om 20.37 opgestegen in Engeland van vliegveld Witchford met als doel Berlijn. 3 inzittenden worden gedood en vier gevangen genomen. De vliegers die gevangen werden genomen waren: Sgt. J. Griffiths, G.P. Pyonter, Sgt. G.A. Sperring en Sgt. G.S. Auld. De mannen die worden gedood zijn: Sergeant I. (Idris) Llewellyn Wireless Operator / air gunner, Flight Sergeant C.P. (Charles Philips) Pierce en Flying Officer D.L.P. (Derrick Lionel Paul) Justice Bomb Aimer. Het vliegtuig wordt neergeschoten door Hauptman Geiger die op dat moment zelf denkt dat hij een Lancaster heeft neergeschoten. Lees verder >>

29 september 1943

Bemanning van Halifax DK259 Canadees vliegtuig, de Halifax DK259 van de 434e Squadron RCAF stort neer aan de Kwinkelerweg in Boekelo, 2 inzittenden worden gedood en 4 gevangen genomen. 2e luitenant Jackson T. Clary weet uit handen van de Duitsers te blijven en geholpen door de familie van Heek is hij binnen twee maanden terug in Engeland. Sgt. Bertram T.H. Scudder, de staartschutter springt niet uit het vliegtuig en wordt gedood. Flight Officer William G. Bellinger wordt levensgevaarlijk getroffen door kogels van de duitse nachtjager. Hij weet nog wel het vliegtuig te verlaten waarna hij in een boom beland. Hij sterft even later in een boerderij in Boekelo. De missie van die dag was Bochum. Het toestel was drie weken daarvoor op 6 september getroffen door luchtafweer in de vleugels maar was daarna weer gerepareerd en opnieuw ingezet. De Halifax wordt neergeschoten door Hauptman Wiessenfeld die diezelfde nacht nog een tweede Halifax neer zal schieten. Die tweede Halifax LK634 van hetzelfde squadron komt neer bij Legden in Duitsland.
Meer informatie over de Halifax en een oproep om informatie over dit toestel vind u hier.

30 januari 1944 Bemanning van de B-17

een Duits vliegtuig, de Weisse 5 (410300) een Bf.109G-6 van Uffz. Hans Seyringer stort neer bij de Winterhaarweg (Boekelo) en een Amerikaanse B-17 vliegtuig bij de Bruggenmorsweg. Hans Seyringer weet zwaar gewond uit het vliegtuig te springen. Van die laatste wordt 1 inzittende gedood en zes gevangen genomen. Op deze dag vielen in Twente maar liefst 22 vliegtuigen uit de lucht. Die dag vertrokken vanaf verschillende vliegtuigen in Engeland 777 Amerikaanse vliegtuigen met als doel de vliegtuigindustrie bij Braunschweig. De B-17G 42-3509 behoort tot de 351ste Bomb Group, 511ste Bomb Squadron. Het vliegtuig is opgestegen van vliegveld Polebrook en stort rond 13.15 neer bij Enschede. Het is gehavend geraakt door het luchtafweergeschut boven Braunschweig. De bemanning is uit het vliegtuig gesprongen voordat het vliegtuig neerkomt. Van S/Sgt. Emil F. Ambrose gaat de parachute niet open, hij overlijdt. De overige bemanningsleden verlaten veilig het vliegtuig. Dit zijn: Piloot 1st Lt. Charles E. Robertson, 2e Piloot 2nd Lt. Robert P. Robbins, navigator 2nd lt. Milton J. Kaplan, bommenrichter F/O Earl E. Holmes, boordschutter T/Sgt. William R. Delany, boordschutter S/Sgt. Norris R. Stewart, buikkoepelschutter Lloyd M. Gabriel en de staartschutter Earl W. Winburn.

29 maart 1944

Een Duitse Junkers 188 stort neer aan de Voortsweg. Twee bemanningsleden Bordfunker Fw. Gerhard Fischer en Bordschütze Uffz. Edwart Neitzke zijn op slag dood, Beobachter Oblt. Werner Müller en Flugzeugführer Fw. Ernst Mayer raken zwaargewond en worden overgebracht naar Gronau waar ze niet veel later bezwijken aan hun verwondingen. zie ook.

19 augustus 1944

Een Duits vliegtuig stort neer bij de Voortsweg. Het is een Heinkel He-219A-O (no.190108) van de Nachtjagergruppe 1. Drie inzittenden komen om, de piloot Uffz. Robert Auer, Georg Frey en Paul Klatt

27 april 1944

Een Engelse Mosquito NS819 van het 613e Squadron stort neer bij het Haagsche Bosch bij de Oldenzaalsestraat. 2 inzittenden, Piloot Flight Sergeant R.J.E. Adey en Navigator Flight Sergeant K.J. (Kenneth John) Pinnell worden gedood. zie ook.

17 december 1944

Unteroffizier Alfred H. Podszuweit raakt gewond wanneer hij met zijn Fw190, A-9 (205032)"grüne 4" van Jagdgeschwader 1, Gruppe Stab tijdens de landing na een transfer missie in een bomkrater terecht op vliegveld Twente. Het toestel raakt onherstelbaar beschadigd.

24 december 1944

De Hawker Typhoon IB MN634 van de 197ste Squadron wordt neergeschoten door een Fw190 en stort neer tussen Enschede en Gronau. De piloot D.I. McPhee wordt gevangen genomen.

Er wordt ook een Duits toestel neergeschoten die dag. Een Fw 190A-9 "Rote 4" (490026) neer van de Jagdgeschwader 1, Gruppe I, Staffel 4.. De piloot Uffz Helmut Rechenbach raakt licht gewond. Hij weet een noodlanding te maken. Een paar maanden later op 26 april 1945 zal hij alsnog het leven laten.

14 januari 1945

Een Duitse jager FW-190D-9 "grüne 8" vliegt omstreeks 10.30 tegen een huis aan Horstlindelaan nr. 107 van de familie Witbreuk, de piloot Günther Sill komt om. Het vliegtuig wordt vrijwel zeker neergeschoten door Flight Lieutenant John McKay van het 401ste Squadron van de RAF. Een tweede FW-190 (Fw 190A-8 "weiße 8") wordt neergeschoten door F/L Frederick Thomas "Freddy" Murray aan de rand van Enschede nabij de Overmaatweg. Ook hierbij komt de piloot (Obergefreiter Walter Mämpel) om. 14 januari is een zwarte dag voor de op Twente gestationeerde Jagdgeschwader 1. Twaalf van hun piloten komen die dag om. In totaal verliest de Luftwaffe die dag minstens 176 jachtvliegtuigen. zie ook.

20 februari 1945

Een V1 raket stort neer in een weiland bij de hoek Veenstraat, Daalweg na enige malen boven de stad rond te hebben gecirkeld. 24 februari 1945

De Tempest van Flight Lieutenant Wood maakt een noodlanding bij Enschede na moterpech hij wordt krijgsgevangen gemaakt. Hij behoort tot 274e Sqn.

Op zelfde dag komt bij Markslag bij Buurse een spitfire neer. Hierover zijn de bronnen onduidelijk. Dit kan de spitfire van Bienkowski zijn van Poolse 302e Sqn. Maar kan ook het eerder genoemde toestel van Wood zijn.

1 maart 1945

Spitfires van 322e rnzaf vallen spoorlijn tussen Enschede en Boekelo aan bij Enschede. De spoorlijn zou 2 weken later opnieuw het doelwit van geallieerde jagers worden. 7 maart 1945 Een groot luchtgevecht in de lucht in de buurt van Enschede. zo'n 26 bf-109's en fw190's komen in contact met wel 60 tempest's en typhoons. Een fw190 stort neer in lutterzand. Ook bij de Glanerbeek in Glanerbrug stort een Fw190 neer. Het is de Fw190D-9 500118 van de 12./JG26 gevlogen door Uffz K-G. Genth. In beide gevallen weet de piloot het na te vertellen.

F/L J.J. Payton van het 56ste Squadron rapporteerd: "We vlogen in het gebied in de buurt bij Rheine toen we 8 Fw190 "

I was flying Yellow 1 on a sweep of the Rheine – Bremen area when, in the Enschede – Rheine area e/a were reported and I saw about 8 FW.190’s slightly above our own height of 12000 ft. and to our starboard. We were flying approximately due West and the 190’s were milling around. I climbed the section up into them but was forced to break port because two e/a were reported by my No. 2 to be closing on us from the rear. As I broke I observed a FW.190 slightly below me. I closed but when within range the 190 made a steep climbing turn and I gave him two short bursts with about 30° deflection. I saw strikes in the engine. I also had to hold the climb the maintain deflection and as I recovered level flight I saw the pilot of the 190 bale out. The e/a gradually went into a vertical dive and I followed it down using my camera. I saw the 190 explode on the ground. Cine camera used. 21 maart 1945

2e Luitenant Alvin Michel vertrekt op die dag vanaf het vliegveld Raydon in Engeland. Hij maakt onderdeel uit van het 352e Fighter Squadron van de 353e Fighter Group. De squadron vliegt die dagen missies als voorbereiding op de geallieerde opmars over de Rijn die twee dagen later plaats zal vinden. Het doel van die dag is het bestoken van het vliegveld tussen Achmer en Bramsche. Michel leidt die dag een wing van vier mustangs die twee andere wings beschermt die het Duitse vliegveld bestoken. Op de terugweg verlaat Michel plotseling de formatie. Voor zijn wingman komt dit als een verrassing en omdat hij zijn droptanks nog bij zich heeft kan hij Michel niet op tijd volgen. De De P-51D SX-V Mustang (44-14039) van Michel heeft de bijnaam Gloria Doll II. Michel komt die dag waarschijnlijk ten Zuid-Oosten van Enschede neer.

31 maart 1945

25 spitfires van no. 66 squadron die om 6.20 vanaf vliegveld schijndel zijn opgestegen beschieten de terugtrekkende colonnes op de Haaksbergerstraat. Later op de dag doen zes Typhoons van het 137e squadron hetzelfde. Opgestegen van vliegbasis Helmond onder leiding van Captain Watt. Vanaf vliegveld Goch komen Typhoons van het 174e en het 175e squadron om eveneens de weg te beschieten. Het gebied tussen het crematorium en de Zonnenbeekweg in het Usselerveld lag bezaaid met uitgebrande voertuigwrakken.

181ste Squadron gestationeerd op vliegbasis Helmond verschijnt met 8 Typohoons boven de Haaksbergerstraat. Twee Typhoons worden door luchtafweer geraakt. Typhoon MN775 EL-N van W/O R.W. Ainsley wordt door een 40 MM granaat getroffen en komt neer in het Aamsveen aan het Lappenpad. Ainsley weet een noodlanding te maken en te vluchten. De Typhoon vMN875 EL-B van Flight Sergeant D.D.J. Carter stort om 15.15 4 km zuidwestelijk van Enschede neer. Carter komt om het leven en ligt waarschijnlijk als onbekende soldaat begraven op de oosterbegraafplaats.

Ook het 182ste 184e 245e en 247e Squadron mengen zich in de strijd boven de Haaksbergerstraat die dag.

Higgins is op 1 april 1945 onderdeel van 4 Typhoons die ter hoogte van Frans op de Bult een duitse colonne onder vuur neemt. Zijn toestel wordt door luchtafweer geraakt maar hij weet die dag zijn thuisbasis te bereiken. Twee dagen later gaat het bij een andere missie fataal mis. 1 april 1945

Typhoons van de 266e squadron nemen Duitse voertuigen onder vuur die verdekt staan opgesteld onder de bomen bji de Bergweg. De Typohoon IB PD473 ZH van F/O Edward H. Donne wordt door luchtafweer dat staat op gesteld op de Roolvinkes getroffen. Donne stort neer en overleeft de crash niet. Hij was opgestegen van vliegbasis Deurne. Hij wordt op de Rooms Katholieke begraafplaats in Lonneker begraven. 7 april 1945

Het vliegveld is inmiddels in geallieerde handen. Een Bf. 109 komt aanvliegen en wil waarschijnlijk een noodlanding maken. Voordat hij kan landen wordt hij door brits luchtafweer neergeschoten waarbij de piloot om het leven komt.

De Gemeente Enschede heeft een lijst online gezet met daarin de in Enschede omgekomen Duitse militairen. Het gaat daarbij veelal om manschappen van de Luftwaffe.

Het lijkt een vergeten hoofdstuk in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Een kamp in een Enschedese textielfabriek waar tientallen krijgsgevangenen zaten opgesloten. Het kamp was vanaf november 1944 gevestigd in de voormalige Spinnerij Oosterveld. - RTV Oost

Bronnen:
Bommen op Enschede, Uitgave van de EHBO, 1 april 1946.
Van grasmat tot fliegerhorst, Coen Cornelissen
No moon tonight, Don Charlwood
http://nimh-beeldbank.defensie.nl
http://www.merkki.com/
Familie Laing, Australie
Familie Roger Harding, UK

<< Terug naar Luchtoorlog