LOCKDOWN LEESTIPS Boeken met betrekking op de Twense oorlogsgeschiedenis. Interessant om te lezen. Leuk om te geven deze feestdagen!

De luchtoorlog boven Enschede

<< Terug naar Luchtoorlog

Fliegerhorst Twenthe

Een korte historie van vliegveld Twenthe:

In 1921 wordt begonnen met het aanleggen van een klein vliegveld van 400 bij 250 meter in het gebied tussen Enschede en Oldenzaal en Oldenzaal Hengelo. Het vliegveldje wordt aangelegd voor het geven van luchtvertoningen.

Op 18 mei 1921 kan het publiek de eerste vliegtuigen bewonderen op het vliegveld. Dat vliegveldje is een kort leven beschoren door toenemende veiligheidseisen.

In 1927 wordt het vliegveld-comité Twente opgericht en twee jaar later wordt begonnen met het vliegveld op de uiteindelijke plek. Deze wordt op 31 augustus 1931 geopend.

Een grote militaire oefening werd in 1937 op het vliegveld gehouden en twee jaar later was er een grote legerdag op het vliegveld om de militaire kracht aan het publiek te tonen. Een militaire functie kreeg het vliegveld niet en een jaar later werd het vliegveld zelfs geheel ontbonden omdat het financieel niet rendabel bleek.

Het vliegveld werd tijdens de mobilisatie onklaar gemaakt door grote geulen te ploegen in de grasmat. De hangaars werden direct na de Duitse inval door het 3-5 Grens battalion onder leiding van sergeant K.G. Olsmeijer opgeblazen.

De Duitsers toonden hun interesse in het vliegveld vanaf de herfst van 1940. Honderden Duitse soldaten werkten aan de uitbreiding van het vliegveld en ook een groot deel van de Twentse aannemers werden voor deze klus ingezet. De Duitsers betaalden een goede vergoeding voor de werkzaamheden en vrijwel alle aannemers deden mee. Voor de arbeiders leek het werk op het vliegveld in die periode een goede manier om aan Arbeidseinsatz in Duitsland te ontkomen. Tegen het eind van het jaar waren er 6000 arbeiders bij de werkzaamheden betrokken.

Na vijf maanden was het complex zo'n 900 hectare. 71 boerderijen en 22 woningen hadden moeten wijken voor het vliegveld waar de rest van de oorlog zo'n 1500 soldaten zouden verblijven. Een groot deel van de soldaten werd ondergebracht op het als dorp opgezette complex Zuidkamp.

Hof Espelo

Hof Espelo - hier was tijdens de oorlog een casino gevestigd voor officieren van de Luftwaffe.

Rollerbaan - Hof Espelo. De Rollerbaan was aangelegd om de vliegtuigen van het vliegveld te verplaatsen naar het bos waar de vliegtuigen in zgn. splitterboxen geplaatst konden worden waar ze veiliger stonden voor bombardementen en luchtaanvallen.

Oude schuur bij Hof Espelo opgetrokken uit grote betonblokken. In de tweede wereldoorlog gebouwd door de Luftwaffe en gebruikt als filmzaal voor voorlichtingsfilms voor de soldaten.

Om het vliegveld te beschermen werden er twee schijnvliegvelden aangelegd in de buurt. Eentje in Dulder, gemeente Weerselo. Dit schijnvliegveld had een bunker, die staat nu aan de Zandbongenweg. Op het vliegveld was een rails gemaakt waarover een namaakvliegtuigje heen en weer kon rijden. Het andere nepvliegveld en de ander aan de Witteveenweg bij Buurse.

Schijnvliegveld Den Dulder

Deze bunker herinnert nog aan het Duitse schijnvliegveld.

Achtergebleven Me 110 op Twenthe met personeel Luchtmacht.

Een noodvliegveld ligt dan net ter noorden van Rijssen. Op die plek ligt nu een bedrijventerrein en is er geen spoor meer van terug te vinden.

Het vliegveld wordt de basis voor diverse nachtjager squadrons. Als eerste kwam de 6. Gruppe Nachtjagergeschwader 1 (6/NJG 1). In juni 1941 maakt deze plaats voor III./NJG 1.

Om de nachtjagers naar hun doel te kunnen leiden worden er radarinstallaties op verschillende plekken in Nederland geplaatst. In de buurt van Fliegerhorst Twenthe is zijn dat twee Würzburg Reise radars bij Goor, zij zijn onderdeel van het militair complex Kröte (schildpad). Meer informatie of dit complex vind u hier. Ook bij Denekamp aan de Steenmatenweg wordt een Würzburg Reise radar geplaatst. Enkele betonnen pijlers in natuurreservaat Agelerbroek herinneren nog aan het radarstation. Het dak van een bunker wordt nu als bruggetje gebruikt in het natuurgebied. Klik hier voor meer info. Als laatste staat er ook op het terrein van vliegveld Twenthe een radarstation, stellung Fox genaamd.

Op 15 augustus 1944 wordt het vliegveld door 75 Amerikaanse bommenwerpers gebombardeerd. Die zelfde dag zijn verschillende andere vliegvelden in Nederland ook het doelwit van geallieerde bombardementen. Het Twentse vliegveld wordt zwaar gehavend door het bombardement.

Bommen op vliegveld Twente op 15-8-1944. Bron: 486th Bomb Group association

Lees hier verder over het bombardement op 15 augustus 1944

In november 1944 komen er Junkers 88's bij van I/NJG 2. Een maand later komen ook de dagjagers van Stab I./JG 1 en I./JG 1die met Focke Wulf 190 vlogen. Deze vliegtuigen kwamen net voor het begin van operatie Bodenplatte aan op het vliegveld. Operatie Bodenplatte was de laatste Duitse poging om een vernietigende slag toe te brengen aan de geallieerde luchtvloot in Zuid Nederland en België.

Op 14 januari 1945 zijn de FW190's van plan om Twenthe te verlaten. Tijdens het opstijgen worden ze verrast door Spitfires van het 401 en 442 Squadron. Veel Duitse jagers worden neergeschoten.

24 maart 1945 Bommenwerpers boven vliegveld Enschede

Om 7.00 beschieten Amerikaanse jagers het vliegveld. Om 17.30 wordt het vliegveld gebombardeerd door 152 B-17's. Ze droppen 311 ton brisantbommen . De start- en landingsbanen worden daarbij geheel verwoest. Lees de verslagen van de bemanningen die het vliegveld die dag bombardeerden.

Op 1 april gaat het vliegtuig over in geallieerde handen bij de bevrijding van Enschede. De geallieerden gaan snel te werk en binnen korte tijd is het vliegveld klaar en landen de eerste geallieerde Spitfires.