LOCKDOWN LEESTIPS Boeken met betrekking op de Twense oorlogsgeschiedenis. Interessant om te lezen. Leuk om te geven deze feestdagen!
Bevrijding van Enschede
Na lang wachten:
.... aanpakken!
De B.S.-ers in de strijd geworpen
De laatste revolvers uit de lucht waren .... Onbruikbaar
Reeds in September 1944 waren door de leiding van de B.S. in het district Twente maatregelen getroffen, om indien nodig zo snel mogelijk naar buiten te kunnen optreden. Na de Dolle Dinsdag kon immers elk ogenblik een verder optrekken van de geallieerde strijdkrachten worden verwacht en wanneer onze bevrijders kwamen, dienden we als B.S.-ers klaar te zijn, om zo nodig de operaties te steunen, opdat de bevrijding een vlot verloop zou hebben en er zo weinig mogelijk bloed vergoten zou worden.
Weinig hadden we in die Septemberdagen vermoed, dat het nog April 1945 zou worden, alsvorens we de vlaggen zouden kunnen uitsteken. October, November, December, Januari, Februari, Maart, het waren maanden, waarin we intenser dan ooit meeleefden met de gebeurtenissen aan de fronten, maanden, waarin we met ongeduld wachtten op het ogenblik, dat we als B.S. in het volle daglicht zouden kunnen treden.
Laatste "drop" opgevangen
Het was in de avoond van de 30ste Maart, dat het bericht werd ontvangen, dat nog een belangrijke hoeveelheid wapens en munitie in een der buurtschappen van Haaksbergen zou worden afgeworpen. Onmiddellijk werden pogingen in het werk gesteld om de beschikking te krijgen over een aantal auto's om de afgeworpen wapens en munitie te kunnen vervoeren. Al deze pogingen mislukten echter, maar toch moest de buit binnengehaald worden, want men beschikte nog steeds niet over voldoende wapenmateriaal. Geen auto's, dan maar per fiets! En zo togen in de late avond van de 30ste Maart enige tientallen B.S.-ers naar Isodorushoeve teneinde daar de laatste "drop" veilig te bergen.
Een duitse soldaat wordt opgebracht door een lid van de binnenlandse strijdkrachten. Bevrijding van Twente.
Na enig wachten kondigde vliegtuiggeronk de komst der toestellen, welke de lading vervoerden, aan. Met donderend geraas kwamden de kisten met wapens en munitie naar beneden. Snel werd er door de B.S.-ers gehandeld. Stenguns, revolvers, en munitie verdwenen in fietstassen en daarna reed men omzichtig naar Enschede terug. Met opzet werden de grote wegen gemeden en na een moeizame tocht belandde men op de plaats van bestemming. Bij het uitpakken der wapens bleken de revolvers onbruikbaar. Ze hadden te veel geleden en waren voor het meerendeel gebroken.
Waarschuwingstelegrammen!
De volgende dag was het Zaterdag, de laatste dag dat de Duitse soldatenlaars in Enschede en omgeving nog werd gehoord. In de loop van deze dag kwamen de berichten binnen, dat onze bevrijders elk moment verwacht konden worden en het was toen nog slechts een kwestie van uren dat de B.S. haar taak waarop ze ondergronds was voorbereid, zou gaan vervullen. Ordonnansen werden die Zaterdagmiddag uitgezonden met telegramen A en B. dit waren de waarschuwingstelegrammen voor de verschillende commandanten, die op hun beurt de opdracht hadden, hun mensen te waarschuwen. De laatste instructies werden uitgegeven. Het bleef oppassen en uitkijken want hoewel de Duitse troepen en de S.D., die nog ter plaatse aanwezig waren, in zenuwachtige haast voorbereidingen troffen voor vertrek, bleven ze waakzaam en bereid, indien ze daartoe gelegenheid kregen, de gehate ondergrondse beweging der Nederlandsers nog op het laatste ogenblik te treffen.Dankzij de voorbeeldige organisatie kregen ze echter hiertoe geen kans en zo waren op die gedenkwaardige Zaterdagmiddag om vijf uur alle commandanten gewaarschuwd en was het wachten slechts op telegram C, het sein, dat men kon aantreden voor de laatste ronde om den bezetter te helpen verdrijven en daarmede de bevrijding van ons district tot een feit te maken.
Het is ons, B.S.-ers, die Zaterdag gegaan, zoals het de soldaten aan de fronten dikwijls moet zijn overkomen, wanneer ze wisten, dat er grote dingen stonden te gebeuren. Ons geduld werd tot het uiterste op de proef gesteld. We popelden om de burgers te tonen dat we gedurende de bezettingstijd niet stil hadden gezeten, docht dat we - zij het in het geheim - een organisatie hadden opgebouwd, welke er zijn mocht en waarop we trots konden zijn. Alle jongens hadden er, wat men noemt, zin in. Ze waren bijna niet meer te houden en ettelijke keren kwamen ze vragen, of het nu nog niet zo ver was. En dan moest men de teleurgestelde gezichten zien, wanneer het antwoord luidde, dat we nog even geduld moesten hebben.
Telegram C. gaat uit!
Eindelijk het was de eerste Paasdag pl.m. 12.00 uur was het grote ogenblik aangebroken. Het Strijdend Gedeelte kreeg zijn kans te tonen wat het waard was. De commandoposten werden betrokken en in verschillende stadsdelen namen de leden der B.S. daarna onmiddellijk aan de zuivering deel. O.m. traden ze op aan de Varviksingel, in de Sahara, op het Vliegveld en in Driene. Bij dit optreden maakten ze vele gevangenen, waaronder een aantal Italianen. Onze jongens hebben daarbij prachtig werk verricht en alles verliep geheel volgens plan, maar nu volgens een gedegen Nederlans plan, waarbij te voren met alle mogelijkheden rekening was gehouden. Was de leiding aanvankelijk nogal bezorgd geweest dat de discipline bij de verschillende onderdelen wel te wensen over zou laten, weldra bleek, dat men zich onnodige zorgen had gemaakt. De B.S. toonde van het eerste ogenblik af, dat ze haar taak verstond en de jongens hebben zich zonder meer naar de bevelen van de boven hen gestelde commandanten geschikt. Waar hun hulp maar nodig gehoordeeeld werd, waren de B.S.-ers te vinden. Aan rust werd die eerste dag niet gedacht. Men was blij mede te kunnen helpen met het verdrijven van onze bezetters en gaf zich aan deze taak met alle krachten.Duitsers zijn weg
Nadat in de nacht van de eerste op de tweede Paasdag de laatste Duitse tegenstand in Enschede was opgeruimd kon in de vroege ochtenduren van de 2e April ook het Niet-Strijdend gedeelte der B.S. haar taak beginnen. Beide groepen, S.G. en N.S.G. werden op de verschillende commandoposten onder één hoofdcommando gesteld en gezamenlijk verrichte men de taak, welke de B.S. onmiddellijk na de bevrijding was toebedeeld. De Duitsers waren verdreven en men kon thans de staatsgevaarlijke elementen en diegenen, die in de achter ons liggende bezettingsjaren met de vijand hadden geheuld, veilig achter slot en grendel zetten. Het enthousiasme, waarmee deze opdracht werd uitgevoerd was zo groot, te groot zelfs, dat er af en toe wel eens een formidabele misgreep werd gedaan, doch dan waren er steeds weer de commandanten, die de fout herstelden en op deze wijze een ondoordacht optreden van de jongens rechtzetten.Nu een jaar later mogen we als oud-B.S.-ers zeggen, dat het optreden van de "ondergrondse" in dit district in de eerste dagen goed is geweest en getuigde van een serieuze voorbereiding en een rustig, weloverwogen beleid van de leiding al was het te betreuren, dat vooral bij het Niet Strijdend Gedeelte, na de bevrijding nog zovele leden werden toegelaten, waardoor het gehalte van de troep niet beter werd.
Artikel verschenen in "Het Vrije Volk" Enschede - 30 maart 1946
Ik hoor graag van u wat u van de website vindt.
Wanneer u informatie wilt delen is dat ook erg welkom.
Klik dan hier om mij te mailen.
Recent uitgebrachte boeken over WOII in Enschede / Twente
Wilt u verder lezen over Enschede tijdens de tweede wereldoorlog?
Er zijn in de afgelopen tijd diverse interessante boeken uitgebracht:
- Knokploegen, Coen Hilbrink
- Twente 40-45, Jan Haverkate & Gerard Vaanholt
- Dirk van der Meer, De strijd van een verzetsman, Ties Wiegman
- Leven landschap, een cultuurgeschiedenis van het Lonneker Land en de vliegbasis Twenthe, Jan Schukkink
